สวัสดีครับท่านผู้บริหารและเพื่อนครูทุกท่าน
สาร ศน. เล่าเรื่อง เข้ามาถึง ฉบับที่ 9 แล้ว
วันนี้ผมจะนำเสนอเกี่ยวกับการขับเคลื่อนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่สถานศึกษา
ของกระทรวงศึกษาธิการ
“กระทรวงศึกษาธิการมุ่งพัฒนาสถานศึกษาในการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ไปจัดการศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
ส่งผลสู่การดำเนินชีวิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงของผู้เรียน ผู้บริหาร ครู
และบุคลากรทางการศึกษาอย่างต่อเนื่อง”
ซึ่งมีการดำเนินการ อยู่ 3
รูปแบบด้วยกันคือ
1.
พัฒนาสถานศึกษา ให้เป็นสถานศึกษาพอเพียง หรือ สถานศึกษาแบบอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และการบริหารจัดการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
2.
การคัดเลือกรางวัลสูงสุดระดับชาติสถานศึกษาพอเพียงที่มีผลการปฏิบัติที่เป็นเลิศ
3.
การพัฒนาและประเมินสถานศึกษาพอเพียงเป็นศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา
ในการดำเนินการของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชุมพร
เขต 2 นั้น มีรายละเอียดดังนี้
jพัฒนาสถานศึกษา
ให้เป็นสถานศึกษาพอเพียง หรือ สถานศึกษาแบบอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และการบริหารจัดการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ในปีการศึกษา 2558
นั้นมีโรงเรียนประเมินตนเองมาเพื่อขอรับการประเมินเป็นสถานศึกษาพอเพียง จำนวน 26
โรงเรียน
ซึ่งทางสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาจะดำเนินการประเมินให้เสร็จสิ้นภายในปีการศึกษา
2559-2560 เพื่อให้สถานศึกษาในสังกัดเป็นสถานศึกษาพอเพียงครบทุกโรงเรียนตาม Road Map ของ สพฐ.
k
การคัดเลือกรางวัลสูงสุดระดับชาติสถานศึกษาพอเพียงที่มีผลการปฏิบัติที่เป็นเลิศ
ซึ่งต้องขอแสดงความยินดีกับโรงเรียนบ้านน้ำลอดน้อย อำเภอสวี จังหวัดชุมพร
ที่ได้ผ่านกระบวนการและได้รับการคัดเลือกสูงสุดระดับชาติสถานศึกษาพอเพียงที่มีผลการปฏิบัติที่เป็นเลิศ
ในปี2559 ได้แก่เรื่อง “เกษตรตามแนวพระราชดำริน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง”
ตามประกาศของศูนย์สถานศึกษาพอเพียง มูลนิธิยุวสถิรคุณ ลงวันที่ 7 ธันวาคม 2559
ซึ่งในประเด็นนี้สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาต้องการให้โรงเรียนที่เป็นสถานศึกษาพอเพียงอยู่แล้ว
ได้จัดทำผลการปฏิบัติที่เป็นเลิศส่งเพื่อขอเข้ารับการคัดเลือก ในปี 2560 ต่อไป
l
การพัฒนาและประเมินสถานศึกษาพอเพียงเป็นศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา
ในส่วนนี้ตาม Road
Map ของ สพฐ. ต้องการให้ทุกเขตพื้นที่การศึกษามีศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา
อย่างน้อย เขตพื้นที่ละ 1 ศูนย์
จากการดำเนินการที่ผ่านมาของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชุมพร เขต ๒
มีโรงเรียนส่งรายงานเพื่อขอรับการคัดเลือกเป็นศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
จำนวน 3 โรงเรียน แต่ก็ไม่ผ่านการคัดเลือกให้มีการประเมินภาคสนาม
ประเด็นสำคัญอยู่ที่การเขียนรายงานของสถานศึกษา
ซึ่งจำเป็นจะต้องจัดทำรายงานเพื่อขอเข้าประเมินใหม่ในปี 2560 นี้
ผมจึงได้ประมวลข้อสังเกต
และประเด็นสำคัญที่พบจากคณะกรรมการคัดกรองของกระทรวงเพื่อให้เป็นแนวทางให้กับสถานศึกษาได้จัดทำรายงาน
และส่งเข้ารับการประเมินใหม่ในปี 2560 ดังนี้
1.
การเขียนสรุปรายงานของสถานศึกษา
การเขียนแรงจูงใจในการขอรับการประเมินในภาพรวม
ควรให้ครอบคลุมและมองเห็นภาพความสำเร็จที่เกิดขึ้นและควรมีข้อมูลในเรื่องหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับการพัฒนาประเทศ สังคม และคุณภาพของประชาชนในชาติ
ความพร้อมของสถานศึกษาในทุกๆด้าน ที่สามารถช่วยเหลือ
แนะนำสถานศึกษาอื่นจนสามารถพัฒนาตนเองและได้รับการประเมินเป็นสถานศึกษาพอเพียง
มีความสมัครใจ เต็มใจจะดำเนินการสอดรับกับนโยบายของต้นสังกัดในเรื่องใดบ้าง
2.
การเขียนรายงานถึงคุณภาพการปฏิบัติงานตามเกณฑ์การประเมิน
2.1 ข้อมูลบุคลากร
ผู้บริหาร ควรเขียนแสดงให้เห็นภาพการเป็นผู้รู้
ความเข้าใจเชิงประจักษ์ และเป็นผู้ที่นำความสามารถ ความเข้าใจไปใช้ทั้งในวิถีชีวิตและหน้าที่การงาน
โดยยกตัวอย่างประกอบ อีกทั้งบรรยายคุณภาพในการเป็นผู้นำแห่งการเปลี่ยนแปลงและมีความมั่นคง
ยั่งยืน ความเป็นผู้นำในการเผยแพร่ขยายผลเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษาสู่หน่วยงาน
สถานศึกษา สังคมภายนอก
มีผลการดำเนินการเป้นอย่างไรเชื่อมั่นเชื่อถือจากภายนอกเป็นเช่นไร ให้บ่งบอกร่องรอยหลักฐานประกอบ
ครู
ควรบ่งบอกถึงจำนวนครูที่มีอยู่และปฏิบัติงานได้จริง และครูจำนวนนี้มีความรู้
ความเข้าใจในหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
มีตัวชี้วัดในเรื่องการนำไปใช้ในวิถีชีวิตที่เป็นภาพรวม
การออกแบบและการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ และมีข้อมูลที่บ่งบอกถึงวีการถ่ายทอดประสบการณ์ให้ครูในสถานศึกษาด้วยกัน
ทำให้เกิดผลทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ สามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้ได้จนเห็นผล
ครูแกนนำที่สามารถถอดบทเรียนได้สำเร็จ
และนำมาจัดเป็นสื่อขยายผลทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษา โดยบรรยายให้เห็นรูปแบบ
วิธีการ ชิ้นงาน การใช้ ผลที่เกิดขึ้นและการพัฒนาสื่อนั้นๆ
การเขียนเรื่องเล่าของครู
ควรบรรยายให้เห็นภาพก่อนการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ การให้ความสำคัญ
การยอมรับ ปรับใช้อย่างไร และมีอะไรเกิดขึ้น สรุปว่ามีคุณค่าต่อตนเอง ต่อสังคม
ต่อการปฏิบัติหน้าที่อย่างไร และรู้อย่างไรว่าเป็นเช่นนั้น มีความยั่งยืนหรือไม่
จะเผยแพร่ แนะนำคนอื่นได้หรือไม่อย่างไร
นักเรียน นักเรียนกลุ่มทั่วไป
เป็นภาพใหญ่ของสถานศึกษาพอเพียงที่สะท้อนให้เห็นว่าได้รับการบ่มเพาะ ปลูกฝัง
ให้เป็นผู้มีอุปนิสัยพอเพียง จะดูได้จากเรื่องใด โดยวิธีการใดควรบรรยายให้เห็นชัดเจน
นักเรียนแกนนำ
ต้องมีนักเรียนแกนนำในทุกๆชั้น
ที่สามารถอธิบายหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้อย่างถูกต้อง
รวมทั้งเชื่อมโยงถึงการปฏิบัติตนที่เห็นผลชัดว่านักเรียนแกนนำเกิดความศรัทธา
ในการจัดกิจกรรม และมีส่วนร่วมในกิจกรรม และผลที่เกิดขึ้นเป้นอย่างไรในสถานศึกษา
(มีนักเรียนพอเพียงเพิ่มขึ้น) รู้ได้อย่างไร
และการมีส่วนร่วมขับเคลื่อนขยายผลต่อภายนอกสถานศึกษา
นักเรียนแกนนำมีส่วนร่วมในขั้นตอนใด อย่างไร
และพฤติกรรมใดบ้างที่บ่งบอกว่านักเรียนแกนนำ นำมาพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
คณะกรรมการสถานศึกษา การบรรยายให้เห็นว่าคณะกรรมการสถานศึกษา
ได้รับรู้การขับเคลื่อนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของโรงเรียนโดยวิถีการใด
มีร่องรอยหลักฐานเช่นไร
การมีส่วนร่วมขับเคลื่อนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา
มีส่วนร่วมอย่างไร อะไรเป็นเครื่องบ่งบอกถึงความศรัทธาในเรื่องนี้
การสนับสนุนการขับเคลื่อนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา
จนเห็นผล พฤติกรรม การสนับสนุน
เป็นอย่างไร เห็นผลในเรื่องใด มีร่องรอยหลักฐานที่เป็นรูปธรรมหรือไม่
2.2 การจัดสภาพแวดล้อมทางกายภาพ
ในการเขียนรายงาน
อาคาร สถานที่และสิ่งแวดล้อม มีใครเป็นผู้รับผิดชอบอย่างไร
อะไรบ้างที่ชี้ให้เห็นถึงการปรับปรุง ดูแล รักษา และการจัดการที่เหมาะสม
สภาพความเหมาะสมเป็นเช่นไร ทั้งมีแผนงานโครงการ งบประมาณดำเนินการอย่างไร
ศูนย์รวมข้อมูลการขับเคลื่อนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา
อยู่ที่ใด และมีแผนผังแสดงแหล่งเรียนรู้ กิจกรรมในสถานศึกษาหรือไม่
นักเรียนมีส่วนร่วมในการดูแล
รักษาสิ่งแวดล้อม อาคารสถานที่ ให้เอื้อต่อการเรียนรู้อย่างไร
แหล่งเรียนรู้หรือฐานการเรียนรู้
มีส่วนสร้างอุปนิสัยพอเพียงอย่างไร และมีความสอดคล้องเป็นไปตามภูมิสังคมหรือไม่
มีสื่อการเรียนรู้อย่างไรบ้างในแหล่งเรียนรู้นั้นๆ
มีวิทยากรแหล่งเรียนรู้และแผนจัดการเรียนรู้ของแหล่งเรียนรู้/ฐานการเรียนรู้อย่างถูกต้องและชัดเจนเป็นปัจจุบันหรือไม่
2.3
ความสัมพันธ์หับหน่วยงานต้นสังกัด/หน่วยงานภายนอก
1)
ควรนำเสนอให้เห็นถึงภาพความสำเร็จที่เป็นรูปธรรมถึงประสบการณ์ในการสร้างเครือข่ายความสามารถในการรับสถานศึกษาอื่นที่มาศึกษาดูงานที่ไม่กระทบต่อการจัดกิจกรรมหลักของสถานศึกษาและความสามารถในการเป็นแกนนำเครือข่ายและเป็นพี่เลี้ยงในการพัฒนาสถานศึกษาอื่น
โดยเขียนให้เห็นเป็นรูปธรรมที่เข้าใจ และมีสถานศึกษาใดที่ผ่านการประเมินเป็นสถานศึกษาพอเพียง
2)
การนำเสนอถึงรูปแบบการสร้างความร่วมมือกับหน่วยงานต้นสังกัด
รวมทั้งหน่วยงานอื่นในชุมชน (ภาครัฐและภาคเอกชน) ผลที่ได้รับจากความร่วมมือ
และจากการขยายผลสู่หน่วยงานภายนอกผลเป็นอย่างไร
3.
ข้อเสนอแนะอื่นๆ
สถานศึกษาควรตอบหรือเขียนตามหัวข้อที่กำหนดทุกหัวข้อ
ให้เป็นไปตามบริบทของสถานศึกษาเพราะเกณฑ์การประเมินจะสัมพันธ์กัน
หากตอบไม่ตรงคำถามจะไม่เชื่อมโยงกัน (ไม่เกิน 20 หน้า) มีภาคผนวกได้
จัดทำข้อมูลที่สำคัญใส่ในแผ่น CD ด้วย ความยาวไม่เกิน 15 นาที
หวังเป็นอย่างยิ่งว่าใน ปี 2560
โรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชุมพร เขต 2
ได้พัฒนาเป็นศูนย์การเรียนรู้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้านการศึกษา
"...เศรษฐกิจพอเพียง
เป็นเสมือนรากฐานของชีวิตรากฐานความมั่นคงของแผ่นดิน เปรียบเสมือนเสาเข็มที่ถูกตอกรองรับบ้านเรือนตัวอาคารไว้นั่นเอง
สิ่งก่อสร้างจะมั่นคงได้ก็อยู่ที่เสาเข็มและลืมเสาเข็มเสียด้วยซ้ำไป..."
พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
รัชกาลที่ 9
จากวารสารชัยพัฒนา
ขอเป็นส่วนหนึ่งในการเรียนรู้
Website :
Chatchawal.esdc.go.th
E-mail :
Chatchawal@esdc.go.th
Blog :
http://supercpn2.blogspot.com/
